วิเคราะห์ วรรณกรรม

โดย ผศ.ดร.ระพิน ชูชื่น (Rapin Chuchuen)

วิเคราะห์ ละคร วรรรกรรม

โคบุตร

โคบุตรเป็นพระโอรส ของพระอาทิตย์และนางฟ้า เมื่อ นางฟ้าคลอด โคบุตรแล้วก็ปล่อย ให้นางไกรสรราชสีห์แม่ลูกอ่อน เลี้ยงดูให้ชื่อว่าดคบุตร แปลว่าลูกของพระอาทิตย์ โคบุตรกินนม ราชสีห์จึงมีพละกำลังมหาศาล พระอาทิตย์ยังบันดาลให้โคบุตร เป็นผู้มีฤทธิ์ และให้ของวิเศษไว้ป้องกันตัว ต่อมาเมืองพาราณสีเกิด กบฏ ด้วยปุตรหิตคิดแย่งชิงอำนาจพระเจ้าพรหมทัตและฆ่าพระเจ้า พรหมทัตถึงวรรคต โคบุตรได้ช่วยปราบปรามและชุบชีวิตพระเจ้า พรหมทัต ให้คืนชีพ พระองค์จึงเลี้ยงโคบุตรไว้ พระเจ้าพรหมทัตมี ธิดาและโอรส คือนางมณีสาคร และอรุณกุมาร โคบุตรและพระ อรุณไปเที่ยวป่าและได้ฆ่ายักษ์หัสกันมัจฉาตาย แล้วได้นางอำพัน มาลามาเป็นชายา ต่อมาพรเจ้าพรหมทัตอภิเษก โคบุตรกับสอง นาง คือ นางมณีสาครเป็นมเหสีฝ่ายขวาและนางอำพันมาลาเป็น มเหสีฝ่ายซ้าย โคบุตรรักนางมณีสาครมากกว่า นางอำพันมาลาจึง ทำเสน่ห์ ต่อมาอรุณกุมารมาแก้เสน่ห์ให้นางอำพันมาลาสารภาพ ผิด โคบุตรจึงขับนางอำพันมาลาซึ่งทรงครรภ์แก่ให้ไปอยู่ในป่า นางราชสีห์จึงน่าโอรสมาให้โคบุตรเลี้ยงดู ฝ่ายนางมณีสาครนั้นมี โอรสสองพระองค์ คือ มณีสุริยัน และอำพันสุริยาตะวันนาคา เพื่อนของยักษ์หัสกันมัจแค้นที่เพื่อนถูกฆ่าตาย จึงออกอุบายให้ นางมณีกลีบสมุทรธิดาจองตนแกล้งมาเป็นชายาของโคบุตรแล้วหา ทางสะกดโคบุตรมาให้ฆ่าเสียให้หายแค้น นางมณีกลีบสมุทรเห็นดี ด้วย จึงปลอมแปลงมาเป็นชายา แต่นานไปเกิดหลงรัก โคบุตร ไม่อาจหักสวาทฆ่าโคบุตรได้ลง จึงเลิกล้มแผนการร้าย

โฉมอำพันมาลาน้ำตาไหล              เห็นชาวในพระสนมมาคับคั่ง
ค่อยหยุดยืนฝืนองค์ทรงประทัง       เหลียวมาสั่งสาวสวรรค์กำนัลใน
จงปกป้องครองกันเป็นผาสุก          อย่ามีทุกข์เศร้าสร้อยละห้อยให้
เรามีกรรมจําลาเจ้าคลาไคล            หักพระทัยออกจากทวารา

ตัวละคร

โคบุตร
บุตรแห่งพระอาทิตและนางอัปสร เป็นมนุษย์กึ่งเทพ มีพลังมหาศาลเท่ากับพญาคชสาร 5 เชือกรวมกัน แรกเริ่มที่อาศัยอยู่กับพญาราชสีห์เจ้าป่าดึกดำบรรพ์  โดยที่ไมรู้ว่าตัวเองมีชาติกำเนิดยังไง เพยงแต่รู้สึก ว่าตัวเองแตกต่างจากราชสีห์ตัวอื่นๆ ในฝูงเท่านั้น

ชงโค 
ราชสีห์หนุ่มผู้พี่ เป็นเพื่อนเล่นกับโคบุตรมาตั้งแต่เล็ก คอยช่วยเหลือน้องน้งเวลาผิดพลาด รักน้องโคบุตร และพ่อแม่ราชสีห์มาก ถูกวางตัวให้เป็นราชันย์เจ้าป่าต่อไป

พญาราชสีห์ และนางราชสีห์
พ่อและแม่เลี้ยงของโคบุตร เป็นผู้ปกครองป่าดึกดำบรรพ์ด้วยความสงบสุขเสมอมา ตามคำขอร้องของพระอาทิตย์ที่มา ฝากบุตรไว้ เป็นราชสีห์ผัวเมียที่มีอำนาจสั่งการสิงห์สาราสัตว์ได้ทั้งป่า

อรุณกุมาร
พระอรุณกุมารโอรสแห่งเมืองพาราณสี ได้รับการช่วยเหลือจากโคบุตรและออกเดินทางผจญภัยไปด้วยกัน เพื่อช่วย โคบุตรตามหานางอัปสรผู้เป็นมารดา

มณีสาคร
จ้าหญิงแห่งเมืองกาหลง ผู้มีชะตากรรมน่าสงสาร ถูกกักตัวอยู่แต่ในวังริมผาสูง เพราะเป็นผู้มีฌานวิเศษมองเห็นทุกสิ่ง  ในสามภพได้ ทำให้โคบุตรต้องตามหาตัวเพื่อถามเรื่องราวของนางอัปสรแม่ของตน

ข้อคิด
อย่าหลงเชื่อคำพูดมนุษย์ "มนุษย์สุดเชื่อ มันเหลือปด พูดสบถ แล้วสะบัด ไม่ขัดสน เพราะแต่คำ น้ำจิต คิดประจญ ปากเป็นผล ใจเป็นพาล เหลือมารยา ใครหลงสิ้น กินลูกยอ ก็พอม้วย ต้องตายด้วย ปากมนุษย์ ที่มุสา คนทุกวัน มันมิซื่อ ถือสัจจา สู้สัตว์ป่า ก็ไม่ได้ ใจลำพอง"

  • ให้คติสอนใจในเรื่องความรักของพ่อแม่ที่มีต่อลูก
  • ใช้สติแก้ปัญหา
  • รู้จักให้อภัย

 


วิเคราะห์ 

 


วิเคราะห์ละครสุนทรภู่

ละครสุนทรภู่

บทละครเรื่องอภัยนุราชนี้ สุนทรภู่แต่งในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เพื่อถวายพระองค์เจ้าดวงประภาพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นบทละครสั้นๆ มีความยาว ๑ เล่มสมุดไทย แต่งระหว่าง พ.ศ. ๒๓๘๕-๒๓๙๓ บทละครเรื่องอภัยนุราชนี้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงกล่าวว่า ผลงานเรื่องนี้สู้เรื่องอื่นๆ ไม่ได้

เนื้อหาของบทละครเรื่องนี้มีว่า พระอภัยนุราชมีมเหสีชื่อทิพมาลี มีโอรสชื่อพระอนันต์ มีธิดาชื่อวรรณา  พระอภัยนุราชประพาสป่าสาลวัน แต่ยิงสัตว์ไม่ได้เลย ทำให้แปลกพระทัย มีผู้เฒ่ากราบทูลว่าเป็นเพราะพระอภัยนุราชไม่ได้บวงสรวงอารักษ์ พระอภัยนุราชกริ้วและดำริว่าอารักษ์แกล้งพระองค์ จึงมีรับสั่งให้เผาศาล อารักษ์แค้นใจคิดแก้แค้นพระอภัยนุราช จึงหักคอนางศรีสาหงแล้วเข้าไปสิงในร่าง พระอภัยนุราชหลงรักนางจะพากลับวัง อำมาตย์ทัดทานก็ถูกสั่งประหาร พระอภัยนุราชจึงได้พานางศรีสาหงเข้าวัง หลงใหลนางไม่ออกว่าราชการงานเมือง นางทิพมาลีให้โอรสและธิดาไปกราบทูลเตือนให้ทรงออกว่าราชการ เมื่อพระอภัยนุราชเสด็จออก นางทิพมาลีเห็นนางศรีสาหง เกิดวิวาทกัน พระอภัยนุราชกริ้วนางทิพมาลี ต่อมานางทิพมาลีทำร้ายนางศรีสาหง นางศรีสาหงแกล้งทำทีว่าถูกทำร้ายจนตาบอดและวอนขอท้าวอภัยนุราชให้ควักตานางทิพมาลีมาใส่ให้ตน พระอภัยนุราชหลงเชื่อมีรับสั่งให้ควักลูกตาและถอดยศนางทิพมาลีให้เป็นโขลนรับใช้อยู่ในวัง พระอนันต์และนางวรรณาเข้าขัดขวาง แต่ขัดขวางไม่สำเร็จ นางศรีสาหงแกล้งทำทีเป็นเอาตานางทิพมาลีมาใส่ตานาง ทำให้สามารถมองเห็นได้ดังเดิม

ประกาศให้นักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ได้เตรียมตัวแสดงละคร ของท่านสุนทรภู่
มีกติกาในการประกวดดังนี้

 


 

วิเคราะห์ วรรณกรรม

วิเคราะห์ วรรณกรรม

#วรรณกรรมและละคร